Het totaal aan voedselverlies en nevenstromen in Vlaanderen bedraagt in Vlaanderen elk jaar ongeveer 2 miljoen ton. Van landbouwer tot consument: in de hele keten zien we voedselverlies en nevenstromen ontstaan. Vaak ligt een combinatie van oorzaken aan de basis.
In de landbouw
In de landbouwsector zijn verliezen vooral te wijten aan:
- Oogst- en bewaarverliezen: tijdens het oogsten en bewaren kunnen er verliezen optreden.
- Mislukte oogsten: gewassen worden geplaagd door slechte weersomstandigheden, onkruid, ziektes of ongedierte.
- Overaanbod: als de prijs keldert en niet alle producten verkocht raken, moeten ze in het slechtste geval worden weggegooid.
- Schoonheidsfoutjes: producten moeten voldoen aan wettelijke en private kwaliteitseisen, sommige daarvan zijn cosmetisch van aard. Voldoen de producten niet aan de vooropgestelde kwaliteitseisen, dan kan verlies optreden.
In de voedingsindustrie
Enkele oorzaken van voedselverlies in de voedingsindustrie zijn:
- Menselijke fouten: zijn de grootste oorzaak. Specifieke opleidingen kunnen dit probleem grotendeels verhelpen.
- Kwaliteitsproblemen: de kleur of vorm van het product beantwoordt niet aan de kwaliteitsstandaarden.
- Technische problemen: als grote productielijnen stilvallen, is de kans groot dat de verwerkte producten niet meer bruikbaar zijn.
In de distributiesector
Enkele oorzaken van voedselverlies in de distributiesector zijn:
- Stockbeheer: voor warenhuizen is het moeilijk om in te schatten hoeveel voorraad ze moeten inslaan. Op het aankoopgedrag van de consument durft immers variëren. Dat leidt tot voedseloverschotten.
- Houdbaarheidsdatum: supermarkten halen producten uit de rekken voor de houdbaarheidsdatum overschreden wordt. Die producten schenken ze aan voedselbanken, zetten ze in snelverkoop of hergebruiken ze op een andere manier.
- Gedrag van de consument: klanten kiezen soms producten die achteraan in het rek staan, omdat ze een langere houdbaarheidsdatum hebben. Zo blijven producten die sneller vervallen in het rek liggen.
- Schade: in een supermarkt valt er elke dag wel een bokaal met erwtjes of een doos met eieren op de grond. Die producten zijn niet meer verkoopbaar.
In de horeca
In de horeca zijn verliezen vooral te wijten aan:
- Grote porties: restaurants en cafés serveren vaak grote porties om klanten zeker niet met honger naar huis te sturen. Obers ruimen daardoor vaak halfvolle borden af.
- Onbekend aantal gasten: als er minder mensen komen eten dan verwacht, worden verse producten zoals brood, fruit en groenten weggegooid.
Bij de consument
Bij consumenten thuis kan de oorzaak van voedselverlies dikwijls worden verklaard door het volgende:
- Gebrek aan planning
- De aankoop van te grote hoeveelheden voeding door bijv. impulsaankopen
- Foute interpretatie van de houdbaarheidsdata
- Suboptimale bewaaromstandigheden die de houdbaarheid van producten vermindert
- Foute inschatting van portiegroottes waardoor restjes ontstaan
- Restjes niet goed bewaren en/of niet gebruiken voor een volgende maaltijd
Benieuwd naar wat je als consument kan doen? Surf dan naar ‘wat je thuis kan doen’ .